- ӕхсарджын
- 1) ვაჟკაცური, გმირული, გაბედული, მხნე2) გმირი
Гуырдзиаг-ирон, ирон-гуырдзиаг дзырдуат. Беппиты Н. 2012.
Гуырдзиаг-ирон, ирон-гуырдзиаг дзырдуат. Беппиты Н. 2012.
æхсарджын — з.б.п., мин … Орфографический словарь осетинского языка
АРВЫЛ МАРГЪ ТÆХЫН НÆ УАДЗЫН — Æхсарджын, хъæбатыр уæвын … Фразеологический словарь иронского диалекта
АРС СÆ КÆРДО ЦÆГЪДЫН НÆ УÆНДЫ — Æхсарджын уын. Сæ тасæй бирæгъ арвы талынгты лыгъди, арс та сæ кæрдо цæгъдын нæ уæндыд. (Хъайтыхъты А. Зынаргъ дур.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆ АУУОН ХУР ТАЛЫНГ КÆНЫ — Æхсарджын, фидар уæвын. Стæры цыдысты уадтымыгъау, сæ разы нæ лæууыд дурын фидар, ныддымдтой иу гæнах – сахартæ, сæ фадтæ иу куы фехстой, уæд сæ аууон хур талынг кодта фыдзнæгтыл. (Р. 1993, 27 январь.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆХСÆРТÆГ — Æртæ Нартæй иуы – æхсарджын æмæ зонынджын мыггаг Æхсæртæггаты фыдæл, нарты хистæр Уæрхæджы фырт, Æхсары халдих фаззон, йæ кæстæр. Æхсар райгуырд фыццаг кæркуасæны, Æхсæртæг та – дыккаг кæркуасæны, Бонвæрноны скастмæ. Уæрхæг йæ лæппуты райгуырды… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЕЛИА — Уациллайы афтæ дæр хонынц ирон адæмон сфæлдыстады. Кадæг «Ацæмæз æмæ Агуындæ рæсугъд» ы кæсæм: «Сæ чындзхæсджытыл сæ фæндаг ракодтой: Æрджынарæгмæ бацыдысты Тæтæртупмæ, Куырыппы бæрзондмæ ссыдысты Быдыры зæдмæ, Тбауы хохмæ – рухс Елиамæ (ома,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ÆРТÆ НАРТЫ — Нæртон адæм уыдысты иу хъæуы æртæ сыхау, æртæ Нарты: Уæллаг Нарт – Борæтæ, Астæуккаг Нарт – Æхсæртæггатæ æмæ Дæллаг Нарт – Алæгатæ. Нарты сæйрагдæр æртæ мыггаджы: Борæтæ – фосджын æмæ бонджын уыдысты, Æхсæрттæггатæ – æхсарджын æмæ зонынджын,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРВ НÆРЫН НÆ УÆНДЫН — тж. АРВ (ДЗЫ, СÆ) НÆРЫН НÆ УÆНДЫН Тынг æхсарджын уын. Мæнæй арв нæрын куы нæ уæнды, мæхи бар ма йæ уадзут, æз дзы, гæды мыстæй куыд фæхъазы, афтæ ахынджылæг кæнон, – загъта абырджыты раздзог. (Хъайтыхъты А. Æрдхæрдтæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
АРВЫЛ СÆ ЦЪИУ ТÆХЫН НÆ УÆНДЫ — Чидæр у тынг æхсарджын. Нартмæ фыдуаг фæсивæд ис, уыдонæй арвыл цъиу атæхын нæ уæнды. (НК.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БЫНТЫ МÆЛДЗЫГ АБЫРЫН НÆ УÆНДЫН — Тыхджын, сæрæн, æхсарджын уын. Уаси дæр ныхас хъазынырдæм аздæхта «Ам мæ сæрты маргъ ратæхын нæ уæнды, мæ бынты мæлдзыг абырын». (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆРТЫ ЦЪИУ АТÆХЫН НÆ УÆНДЫН — тж. СÆРТЫ МАРГЪ АТÆХЫН НÆ УÆНДЫН Тыхджын, сæрæн, æхсарджын, æнæбарон уын. Дæуæн чи радта бар, мæ сæрты цъиу атæхын куы нæ уæнды, уæд куыд цæуыс æвастæй мæ хъæдмæ?! (Бадилайæн æлдар). (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Фыдуаг уыдысты, æнæбарон,… … Фразеологический словарь иронского диалекта